Μαθήματα
Προπαρασκευαστικά Μαθήματα
Για όσους προέρχονται από μη-οικονομικά και συναφή τμήματα:
Το προπαρασκευαστικό αυτό μάθημα έχει ως στόχο να προσδώσει στους φοιτητές τις βασικές γνώσεις που αφορούν στη μακροοικονομική θεωρία. Συγκεκριμένα, το μάθημα περιλαμβάνει το οικονομικό κύκλωμα, τα οικονομικά της κλειστής οικονομίας και οικονομική πολιτική, τα οικονομικά της ανοικτής οικονομίας και οικονομική πολιτική, συνολική ζήτηση και συνολική προσφορά σε κλειστή και ανικτή οικονομία και παράγοντες προσδιορισμού
Το προπαρασκευαστικό αυτό μάθημα έχει ως στόχο να προσδώσει στους φοιτητές τις βασικές γνώσεις που αφορούν στη μικροοικονομική θεωρία. Συγκεκριμένα, το μάθημα περιλαμβάνει τηε θεωρία του καταναλωτή, της θεωρία της επιχείρησης, θεωρίες κόστους, ζήτηση, προσφορά και ισορροπία στις αγορές, ελαστικότητες, υποδείγματα αγορών.
Για όσους προέρχονται από οικονομικά και συναφή τμήματα:
Τα βιοσυστήματα είναι το εργαλείο για την Βιοοικονομία και αποτελούνται από μια ποικιλία ζωντανών οργανισμών και προϊόντων τους που ξεκινούν από τα βακτήρια και φτάνουν στα ζώα και φυτά. Η βασική γνώση των χαρακτηριστικών τους σε μοριακό και οργανωτικό επίπεδο απαιτείται για την κατανόηση της λειτουργίας τους. Ο στόχος του μαθήματος είναι να παρέχει στους φοιτητές μια σφαιρική και ολοκληρωμένη γνώση της τρέχουσας κατάστασης της επιστήμης σχετικά με τα χαρακτηριστικά των βιολογικών συστημάτων που σχετίζονται με την Βιοοικονομία. Θα παρουσιαστούν τα ακόλουθα βασικά θέματα: (α) βασικά συστατικά των Βιολογικών Συστημάτων από το κύτταρο στο οικοσύστημα, (β) τα μικροβιακά, ζωικά και φυτικά κυτταρικά εργοστάσια, (γ) αρχές της ενεργειακής χρήσης και διαμετατροπής των βιοϋλικών σε ζωντανούς οργανισμούς (δ) η ροή των πληροφοριών σε ζώντες οργανισμούς, (ε) η γονιδιακή τεχνολογία και (στ) η πρωτεϊνική τεχνολογία.
Τα βιολογικά συστήματα αποτελούν ένα σύνολο αλληλοεξαρτώμενων φυσικοχημικών αλληλεπιδράσεων περιορισμένων σε ένα συγκεκριμένο χώρο – το κύτταρο. Για την κατανόηση της λειτουργίας τους είναι απαραίτητη η κατ’ αρχήν γνώση θεμελιωδών αρχών της φυσικής και της χημείας. Oι τελευταίες παρουσιάζονται στο συγκεκριμένο μάθημα με μοναδικό στόχο να δώσουν τη δυνατότητα σε πτυχιούχους οικονομικής κατεύθυνσης να επικοινωνήσουν με πτυχιούχους θετικών επιστημών προς τη κατεύθυνση κοινών επιχειρηματικών δράσεων. Η θεματολογία που καλύπτεται σε ένα βασικό επίπεδο κατανόησης είναι: χημικές ιδιότητες των στοιχείων και των μορίων, σχηματισμός χημικών δεσμών, χημικές αντιδράσεις και διαμοριακές αλληλεπιδράσεις, φυσικοχημικές παράμετροι – οξύτητα, αλατότητα, πίεση, θερμοκρασία, ώσμωση, ηλεκτροχημικές μεταβολές και ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες, διάχυση και φαινόμενα μεταφοράς, βασικές αρχές θερμοδυναμικής, ενέργεια, εντροπία.
Το μάθημα Οικονομετρία θα είναι κοινό για όλους.
Το μάθημα αφορά στις βασικές αρχές της οικονομετρίας, δηλαδή την εφαρμογή των μαθηματικών και της στατιστικής για την ανάλυση ποσοτικών και ποιοτικών οικονομικών δεδομένων. Το μάθημα παρουσιάζει αναλυτικά τον τρόπο με τον οποίο εμπειρικοί ερευνητές αντιμετωπίζουν και εφαρμόζουν τις οικονομετρικές μεθόδους στην απτή πραγματικότητα ως εργαλείο για την απάντηση ερωτημάτων στους τομείς των επιχειρήσεων, της αξιολόγησης πολιτικών και της πρόγνωσης οικονομικών μεταβλητών.
Α’ Εξάμηνο
Το μάθημα αυτό εισάγει τους μεταπτυχιακούς φοιτητές στις έννοιες της βιοοικονομίας, της κυκλικής οικονομίας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Γίνεται μια ιστορική αναδρομή μετάβασης από τη Βιομηχανική Επανάσταση της γραμμικής παραγωγής έως τη σημερινή κατάσταση της κυκλικής παραγωγής και των ελάχιστων υπολειμμάτων/αποβλήτων. Συζητείται η οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ανάγκη μετάβασης στη νέα εποχή της βιωσιμότητας καθώς και οι πολιτικές που έχουν προκύψει αλλά και οι ζυμώσεις για περαιτέρω ανάπτυξη μιας οικονομίας φιλικής στο περιβάλλον και την κοινωνία, αλλά και τα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη αυτής της νέας εποχής. Τα παραπάνω συζητώνται στο ευρύτερο πλαίσιο των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ.
Εννοιολογικά θέματα (Βιο-Οικονομία, Κυκλική Οικονομία, κτλ).
Η ταχεία οικονομική ανάπτυξη ανά τον κόσμο σήμερα θέτει σε κίνδυνο τις μέλλουσες γενιές καθώς εγείρονται ουσιαστικές ανησυχίες για την εξάντληση των φυσικών πόρων και τη δημιουργία σημαντικών περιβαλλοντικών προβλημάτων. Ταυτόχρονα, ο κλάδος της βιοτεχνολογίας εξαπλώνεται ραγδαία παγκοσμίως με τις νέες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις. Το μάθημα αυτό στοχεύει στην παροχή γνώσεων σε δύο σημαντικές κατευθύνσεις: σε μακροοικονομικό επίπεδο θα συζητηθούν ζητήματα όπως το περιβάλλον ως κεφάλαιο μιας οικονομίας, εισόδημα και φυσικοί πόροι, τιμολόγηση του οικοσυστήματος, ο πληθυσμός και το εθνικό εισόδημα σε σχέση με τη βιώσιμη ανάπτυξη, ο ρόλος των θεσμών, καθώς και υποδείγματα οκονομικής ανάπτυξης με έμφαση στον ρόλο της τεχνολογίας, της καινοτομίας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Σε μικροοικονομικό επίπεδο θα δοθεί έμφαση στην εφεύρεση και η προστασίας της, τα οικονομικά των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, μετρήσεις των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και η σχέση τους με την αξία της επιχείρησης, διάχυση γνώσης, άλλα σημαντικά είδη δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας: εμπορικά σήματα, δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών.
Στο συνεχές εξελισσόμενο οικονομικό περιβάλλον σκοπός του μαθήματος αυτού είναι να δώσει στους φοιτητές τις εξειδικευμένες και σύγχρονες γνώσεις, όσο αναφορά την χρηματοοικονομική ανάλυση και την διαχείριση κινδύνου, που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο της βιο-οικονομίας. Πιο συγκεκριμένα παρουσιάζονται και αναλύονται τόσο θεωρητικές όσο και πρακτικές γνώσεις με την ανάλυση περιπτώσεων (case studies) που έχουν να κάνουν με τις διάφορες πηγές χρηματοδότησης της επιχείρησης, την αξιολόγηση επενδυτικών σχεδίων, την έννοια και διαχείριση χρηματοοικονομικών και επιχειρηματικών κινδύνων που εφαρμόζονται σε πολλές επιχειρήσεις και τεχνολογικούς τομείς. Η χρηματοοικονομική ανάλυση αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της στρατηγικής, και της ανάπτυξης μιας επιχείρησης. Πιο συγκεκριμένα, η κατανόηση του πώς να χρησιμοποιούν τους χρηματοοικονομικούς δείκτες και πόρους και να αξιολογούν τα πιθανά επενδυτικά σχέδια για τη μέγιστη απόδοση της επένδυσης είναι βασικά στοιχεία επιτυχίας μιας επιχείρησης.
Η ποικιλία των προϊόντων που βασίζονται σε βιολογικές διεργασίες είναι μεγάλη τόσο στο επίπεδο τελικών καταναλωτικών αγαθών όσο και ενδιάμεσων υλικών και υπηρεσιών. Στο μάθημα αυτό περιγράφονται οι κύριοι βιομηχανικοί κλάδοι και προϊόντα με βιοτεχνολογική βάση. Οι φοιτητές αποκτούν γνώση των ιδιοτήτων και χαρακτηριστικών των βιολογικής προέλευσης πόρων και των ενδιάμεσων προϊόντων τους, μαθαίνουν τις προδιαγραφές ποιότητας και τις χρήσεις των προϊόντων (τρόφιμα, ζωοτροφές, καύσιμα, ίνες) στα πλαίσια της βιοοικονομίας και εξοικειώνονται με τη μεθοδολογία αναβάθμισης της ποιότητας πόρων και προϊόντων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στους κλάδους της βιομηχανίας τροφίμων και καλλυντικών, φαρμάκων και χημικών προϊόντων, ενώ εισάγεται και η έννοια του βιοδιυλιστηρίου στα πλαίσια μιας βιώσιμης και περιβαλλοντικά φιλικής ανάπτυξης. Για κάθε κλάδο αναλύονται τα βασικά χαρακτηριστικά των σχετικών βιολογικών πόρων, οι ποιοτικές απαιτήσεις χρήσης των τελικών προϊόντων καθώς και οι διαδικασίες βελτιστοποίησης της παραγωγικής διαδικασίας.
Β’ Εξάμηνο
Το μάθημα είναι θεματικό. Αποτελεί μια πολυδιάστατη προσέγγιση ώστε να εξοικιώσει τους φοιτητές με την έννοια της επιχειρηματικότητας, της διοίκησης και της διεθνοποίησης των βιοτεχνολογικών επιχειρήσεων. Καλύπτει ένα ευρύ πεδίο αντικειμένων από την αρχική πρόκληση τηε μετατροπής μιας τεχνολογικής ιδέας σε επιχειρηματικό μοντέλο, άρα την ικανότητα ανάπτυξης ενός επιτυχημένου επιχειρησιακού σχεδίου, μέχρι τη διοίκηση της εταιρείας: αξιολόγηση εταιρείας, ηγεσία, στρατηγικά θέματα, εταιρικές συνεργασίες, ανάπτυξη εταιρείας. Επίσης, πραγματεύεται ζητήματα αιχμής στο πεδίο της διεθνοποίησης. Επεξηγημαντικά, καλύπτει ζητήματα όπως η φύση της παγκόσμιας επιχείρησης, η ανάπτυξη διεθνών δεξιοτήτων και ικανοτήτων, ο ρόλος των στρατηγικών συμμαχιών, η ανταγωνιστικότητα, η αναγκώριση διεθνών ευκαιριών. Τέλος, το μάθημα κλείνει με τη συζήτηση για μελλοντικές προκλήσεις στο εν λόγω πεδίο.
Το μάθημα αυτό αναπτύσσεται τόσο θεωρητικά αλλά και πρακτικά και συζητά τη γραμμή παραγωγή και των τεχνολογιών που συνθέτουν τη Βιομηχανική Βιοτεχνολογόα στις παραγωγικές μονάδες. Παρέχει θεωρητική και πρακτική γνώση της ανάλυσης του κύκλου ζωής και παρουσιάζει οικονομοτεχνικές μελέτες καθώς και παραδείγματα με πλήρη ανάλυση κόστους/οφέλους.
Η αναζήτηση κεφαλαίων για επενδύσεις στο χώρο της βιοτεχνολογίας αποτελεί καίριο σημείο στη συγκεκριμένη αγορά. Το μάθημα αυτό στοχεύει στην παροχή γνώσεων αναφορικά με τους βασικούς μηχανισμούς αξιολόγησης και αναζήτησης πιθανής χρηματοδότησης για μια επιχείρηση σε συνδυασμό με την κατοχύρωση των εισροών (αποθεμάτων) της. Αναλύονται εμπειρικές περιπτώσεις όπου εξετάζεται η χρηματοδότηση, οι αποδόσεις και η διαχείριση επιχειρηματικών σχεδίων για επιχειρήσεις Βιοτεχνολογίας. Η ανάλυση γίνεται με τη χρήση λογισμικού με το οποίο κάθε φοιτητής έχει τη δυνατότητα να αξιολογήσει διαφορετικά σενάρια για τη κάθε μορφή επένδυσης ή ενός νέου προϊόντος στην βιο-οικονομία. Στο παραπάνω πλαίσιο είναι απαραίτητο να ληφθούν υπόψη οι εξελίξεις στον κλάδο των αποθεμάτων τόσο από τη θεωρητική όσο και από την πρακτική πλευρά με ιδιαίτερη έμφαση στον ρόλο της χρηματοδότησης.
Το μάθημα αυτό είναι θεματικό. Στοχεύει στην οικονομική ανάλυση επιμέρους κλάδων της βιοοικονομίας. Θα συζητηθούν όλα τα απαραίτητα εργαλεία για την επίλυση προβλημάτων και προκλήσεων που συνδέονται με οικονομικές αποφάσεις και τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Συγκεκριμένα, θα συζητηθούν βασικές έννοιες όπως ορισμοί, ενεργειακό ισοζύγιο, διάγραμμα ενεργειακών ροών, περιβαλλοντικό κόστος, προσφορά και ζήτηση ενέργειας. Επίσης, η ανάλυση των τρόπων ενσωμάτωσης του εξωτερικού κόστους (περιβαλλοντικού, κοινωνικού) στο μηχανισμό της αγοράς και στη λήψη των αποφάσεων και εξοικείωση με βασικές μεθόδους και τεχνικές αποτίμησης της αξίας ενεργειακών πόρων και των περιβαλλοντικών αγαθών. Παραδείγματα όπως αυτά της αλιείας και δασικές εκμετάλλευσης θα συζητηθούν. Τέλος, το μάθημα καλύπτει βασικές τεχνικές αξιολόγησης εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας.
Το μάθημα αυτό συζητά τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ που περιλαμβάνουν τη βιοοοικονομία και την κυκλική οικονομία με θεωρητικές γνώσεις και εφαρμογές αφενός στον τομέα τουρισμού που είναι ένας πολύ δυναμικός κλάδος αλλά και την τοπική αυτοδιοίκηση η οποία καλείται να ανταπεξέλθει στις σύγχρονες οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις. Το μάθημα πλαισιώνεται από συγκεκριμένα παραδείγματα και εφαρμογές στην Ελλάδα και διεθνώς.
Στο μάθημα αυτό θα αναπτυχθούν αρχικά οι θαλάσσιες μεταφορές με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και την σημασία τους για την εθνική και παγκόσμια οικονομία. Στην συνέχεια θα επικεντρωθούμε στην έννοια της βιώσιμης – αειφόρου ανάπτυξης, με όλα αυτά τα πολυδιάστατα χαρακτηριστικά της όπως παρουσιάζονται σήμερα στον τομέα της ναυτιλίας. Θα μελετηθούν οι πολιτικές και οι εφαρμοστέοι σήμερα κανόνες από τους διάφορους Διεθνείς Οργανισμούς και θα αναπτυχθούν θέματα περιβαλλοντικής διαχείρισης στα πλαίσια της οικονομικής ανάπτυξης όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί μέσα από Συμβάσεις, Πρωτόκολλα, Διακηρύξεις και Οδηγίες. Ιδιαίτερα θα αναπτυχθούν οι διεθνείς κανονισμοί του ΟΗΕ, του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού – Δ.Ν.Ο. (International Maritime Organization I.M.O.), το Μεσογειακό Σχέδιο Δράσης (Mediterranean Action Plan-M.A.P.), οι διεθνείς κανονισμοί MARPOL, SOLAS, S.T.C.W. 95, η Ναυτιλία Μικρών Αποστάσεων, οι Συνδυασμένες Μεταφορές, η πολιτική της Ε.Ε. για βιώσιμη ανάπτυξη στις μεταφορές και την ναυτιλία και η Πράσινη Βίβλος για μία Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική της Ε.Ε.
Το μάθημα αυτό αποτελεί εξειδίκευση του μαθήματος Βιολογικοί Πόροι και Βιοπροϊόντα στους εν λόγω κλάδους και είναι συνδυαστικό μάθημα οικονομίας και βιο-συστημάτων, στα οποίο θα γίνεται περιγραφή των βιομηχανικών συστημάτων στους κλάδους τροφίμων και ενέργειας μαζί με την επιχειρηματική και οικονομική αλλαγή που αυτό επιφέρει.
Focusing on advanced financial topics related to energy markets, the main objective of this module is threefold: to provide an in-depth theoretical coverage, to develop a critical discussion of empirical and statistical implications of the theoretical approaches, and to build hands-on computing experience using R and other statistical software. By the end of the module, students will be able to appreciate theconnections between energy markets and financial markets, the empirical methods used to test these connections, and to draw conclusions on financial speculation and arbitrage opportunities arising in those markets.
Topics include:
Energy markets and Financial Options and Stocks: terminology, types, calls, puts, European options, American options, long and short positions, markets, spreads, collars, butterflies. Brent oil options, electricity options, natural gas options.
Financial options pricing. Binomial, and Black and Scholes (1973). Implied volatility. Use of the R language to value financial options on energy stocks and renewable
energy stocks.
Electricity options and hedging financial risks faced by energy producers.
Energy stocks, options on energy stocks. Linkages between energy stocks and options on energy stocks. Linkages between oil prices and stock prices. Empirical
applications. Using statistical software for empirical applications.
Applied portfolio analysis for energy stocks using statistical software: Energy stock portfolios: Expected returns, risks. Efficient energy stock based portfolios. Risk- pricing under equilibrium. Energy betas. Finding the best financial investments in energy stock portfolios.
Risks faced by investors in energy stocks. Measurement of risks using contemporary approaches. Hedging against those risks using energy derivatives markets.
CO2 emissions and financial risk. 2015 Paris Climate Accord. Transmission links between climate risk and financial risk, physical risks, transition risks, and empirical evidence. Banking profitability and climate risks. Use of a statistical package to estimate the relation between CO2 emissions and financial risk. Climate stress testing.
Γ’ Εξάμηνο
Το μάθημα αυτό συζητά το θεσμικό πλαίσιο που τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς για τη βιοοοικονομία, την κυκλική οικονομία και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Στη συνέχεια, συζητά τις εθνικές στρατηγικές που έχουν καταρτίσει τόσο η Ελλάδα όσο και τα υπόλοιπα κράτη στους τομείς αυτούς και τους άξονες προτεραιότητας με βάση τους οποίους αξιοποιούν Ευρωπαϊκά και διεθνή προγράμματα προκειμένου να τους προωθήσουν.
Σκοπός του μαθήματος είναι να δώσει στους φοιτητές πρακτικούς τρόπους ανάπτυξης του επιχειρείν με συγκεκριμένες ενέργειες και κατευθύνσεις στο πλαίσιο της Ελληνικής, Ευρωπαϊκής και διεθνούς πραγματικότητας. Συγκεκριμένα, το μάθημα πραγματεύεται πρακτικούς τρόπους αναζήτησης ευκαιριών, demand-pull και technology-push, συγκεκριμένες στρατηγικές καινοτομίας με βάση πρακτικά παραδείγματα (innovators, imitators and idiots), το μάρκετινγκ των καινοτόμων προίόντων και ο ρόλος της καμπύλης S, τα πνευματικά δικαιώματα διοκτησίας και η σχέση τους με την απόδοση της εταιρείας, μετρήσεις των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, μεταφορά τεχνολογίας στον ιδιωτικό τομέα και εμπορευματοποίηση αυτής. Για τις ανγάγκες του μαθήματος θα χρησιμοποιηθεί ανάμεσα σε άλλα και το οικονομετρικό πακέτο stata για την πραγματοποίηση συγκεκριμένων παραδειγμάτων.
Η έννοια του Βιο-Διυλιστηρίου αποτελεί το μέλλον της Βιοοικονομίας, μιας και σήμερα η πλειοψηφία των τεχνολογιών που έχουν αναφερθεί σε προγενέστερα μαθήματα έχουν ενταχθεί στην οικονομία, αλλά μοναδιαία και όχι σε συνδυασμό. Το μάθημα αυτό συζητά και αναπτύσσει την έννοια και τις εφαρμογές του Βιο-Διυλιστηρίου το οποίο έρχεται ως η λύση μιας ολιστικής αξιοποίησης των βιολογικών πόρων με σκοπό το μηδενισμό των υπολειμμάτων/αποβλήτων.
